Πώς έφτασε ο Homo sapiens στη Δυτική Ευρώπη

 


Μια νέα έρευνα  που έκαναν γάλλοι και ουκρανοί αρχαιολόγοι καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πρόγονοι των σημερινών ευρωπαίων προήλθαν από την ανατολική Ευρώπη και αργότερα μετανάστευσαν προς τη δύση.

Δύο θραύσματα κρανίων που βρέθηκαν στην Ουκρανία και χρονολογούνται από 37.000 έως και 36.000 χρόνια, αποκάλυψαν στους επιστήμονες ότι τα αυτά άτομα διασταυρώθηκαν με τους Νεάντερταλ και με τους πρώτους  Homo sapiens, οι οποίοι είχαν φτάσει στην Ευρώπη πριν από περίπου 45.000 χρόνια και εξαφανίστηκαν μετά από μια μεγάλη κλιματική καταστροφή.

Μαζί με λίθινα εργαλεία και διάτρητες χάντρες από ελεφαντόδοντο μαμούθ, τα δύο αυτά κρανία που βρέθηκαν το 2009 στο  Buran Kaya III, έναν αρχαιολογικό χώρο στην Κριμαία, μαρτυρούν την παρουσία του σύγχρονου ανατομικά ανθρώπου στην Ανατολική Ευρώπη. Οι αρχαιολόγοι, εφάρμοσαν ένα ειδικό πρωτόκολλο στην δειγματοληψία ώστε να μπορούν να αναλύσουν και να ταυτοποιήσουν το αρχαίο DNA χωρίς να υπάρχει κάποια παρεμβολή από DNA των σύγχρονων ανθρώπων.

Με βάση τα δεδομένα αυτά οι επιστήμονες δημιούργησαν έναν χάρτη των μετακινήσεων, των αλληλεπιδράσεων και των αντικαταστάσεων των πληθυσμών στην Ευρώπη κατά την Παλαιολιθική περίοδο δηλαδή 40.000 έως 12.000 χρόνια πριν, η οποία χαρακτηρίζεται από την εξάπλωση του «σύγχρονου ανθρώπου» σε όλο τον κόσμο. Τα άτομα αυτά είναι οι παλαιότεροι εκπρόσωποι των δυτικοευρωπαίων που εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην Ευρώπη και άφησαν ίχνη στα γονιδιώματα των σημερινών Ευρωπαίων.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές EvaMaria Geigl  και Thierry Grange σε δημοσίευμα τους στο The Conversation, οι πρώτοι αυτοί Ευρωπαίοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή μετά την εποχή των παγετώνων, δηλαδή πριν από 40.000 χρόνια. Εκτός από τις εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες, την περίοδο αυτή σημάδεψε η έκρηξη ενός υπερ-ηφαιστείου στην περιοχή των Φλεγειανών Πεδίων κοντά στη Νάπολη. Από την έκρηξη αυτή όλη η  νοτιοανατολική και ανατολική Ευρώπη καλύφθηκε  με στάχτη. Η οικολογική κρίση που ακολούθησε εξαφάνισε τόσο τους τελευταίους πληθυσμούς Νεάντερταλ όσο και τους πρώτους πληθυσμούς Homo Sapiens της πρώτης ύστερης Παλαιολιθικής περιόδου. Οι τελευταίοι ήταν οι απόγονοι των πληθυσμών Homo sapiens που ήρθαν από την Αφρική πριν από περίπου 60.000 χρόνια και άφησαν τα αρχαιολογικά ίχνη τους στην Ευρώπη πριν από περίπου 45.000 χρόνια, ενδεχομένως και νωρίτερα.

Πρόκειται για τη μεταβατική περίοδο μεταξύ της Μέσης Παλαιολιθικής (250.000 έως 30.000 χρόνια πριν) και της Ύστερης Παλαιολιθικής (περίπου 50.000-40.000 χρόνια πριν έως περίπου 10.000 χρόνια πριν), τότε που η λιθοτεχνία των τελευταίων Νεάντερταλ αντικαταστάθηκε από εκείνη των πρώτων Homo sapiens. Τα σκελετικά κατάλοιπα των ανθρώπων αυτώνείναι σπάνια, αλλά τα λίγα που βρέθηκαν σε αρχαιολογικούς χώρους στην Τσεχία, τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία έχουν αποκρυπτογραφήσει εν μέρει το γονιδίωμά τους. Οι σημερινοί Ευρωπαίοι δεν φέρουν ίχνη από τα γονιδιώματα αυτών των πρώτων Ευρωπαίων Sapiens, αλλά από τον Homo Sapiens που έζησε στην Ευρώπη μετά την οικολογική καταστροφή πριν από 40.000 χρόνια.

Homo sapiens από διασταύρωση

Η ανάλυση των θραυσμάτων των δύο κρανίων που βρέθηκαν στην τοποθεσία Buran Kaya III και τα οποία πιστεύεται ότι απέχουν μεταξύ τους 700 χρόνια, αποκάλυψε ότι τα άτομα αυτά ήταν μέρος του δεύτερου κύματος Homo Sapiens που εγκαταστάθηκε στην Ευρώπη μετά την οικολογική καταστροφή. Και τα δύο αυτά άτομα είναι απόγονοι μακρινής διασταύρωσης με Νεάντερταλ. Σύμφωνα με τους μελετητές το «νεότερο»  κατά 700 χρόνια άτομο είχε κάποια κοινά στοιχεία DNA με άτομα από το πρώτο κύμα Homo Sapiens  που θεωρείται ότι εξοντώθηκε από την εποχή των παγετώνων των -40.000 ετών. Αυτό οδήγησε στο συμπέρασμα ότι οι κάποιοι από τους πρώτους Homo Sapiens πρέπει να επέζησαν από την οικολογική κρίση.

Τα γονιδιώματα των ατόμων από το Buran Kaya III αποκάλυψαν επίσης μια γενετική σύνδεση με πολύ μεταγενέστερους πληθυσμούς του Καυκάσου. Οι ομοιότητες στην κατασκευή των λίθινων εργαλείων που βρέθηκαν στο νότιο Καύκασο και εκείνων που από το Buran Kaya III  υποδεικνύουν ότι οι πρόγονοι του Buran Kaya III ξεκίνησαν από τη Μέση Ανατολή και μέσω του Καυκάσου πέρασαν στην περιοχή της σημερινής Ουκρανίας.

Σύνδεσμοι με απολιθώματα που βρέθηκαν στη Γαλλία

Ωστόσο, ο πιο ισχυρός  γενετικός δεσμός έχει εντοπιστεί μεταξύ των γονιδιωμάτων των ατόμων από το Buran Kaya III και εκείνων από τη νοτιοδυτική Γαλλία ( από το Fournol που χρονολογείται από το -29.000 χρόνια π.Χ.) και τη βορειοανατολική Ισπανία (Serinyà, -27.000 χρόνια π.Χ.). Συγγένεια αλλά σε μικρότερο βαθμό, υπάρχει με αυτά που βρέθηκαν στην Αυστρία (Krems-Wachtberg, -30.500 χρόνια π.Χ.) και την Τσεχία α (Dolní Věstonice, -31.000 χρόνια π.Χ.) που έζησαν 5000 έως 7000 χρόνια αργότερα.

Τα άτομα αυτά μαζί με εκείνα από το Buran Kaya III, ανήκαν στον «γκραβετικό πολιτισμό» που χαρακτηρίζεται από την παραγωγή γυναικείων αγαλματιδίων από ελεφαντόδοντο, γνωστά ως “Gravettian Venuses”, που βρέθηκαν στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Αυστρία και την Τσεχία. Σύμφωνα με τους επιστήμονες οι γενετικοί δεσμοί και οι ομοιότητες στα λίθινα εργαλεία υποδηλώνουν ότι τα άτομα από το Buran Kaya III ήταν πρόγονοι των υπολοίπων, είχαν ήδη έναν πολιτισμό που μπορεί να χαρακτηριστεί ως πρώιμος γκραβετικός  και  εξαπλώθηκαν από την ανατολή προς τη δύση.

 

Πηγή: tvxs.gr

 

 

Σχόλια